Казкi (на белорусском языке) - Гримм братья Якоб и Вильгельм - Страница 19

• Предыдущая
• 19/72
• Следующая

Яна выйшла, а маленькiя чалавечкi пачалi памiж сабою раiцца: "Што нам ёй такое даць за яе дабрыню i стараннасць ды за тое, што з намi хлебам сваiм падзялiлася".

I сказаў першы з iх:

- Я ўзнагароджу яе тым, што будзе яна з кожным днём усё прыгажэць i прыгажэць.

Другi прамовiў:

- А я ўзнагароджу яе тым, што будуць з яе рота, толькi скажа яна слова, выпадаць чырвонцы.

Дадаў трэцi:

- А я ўзнагароджу яе тым, што заявiцца кароль i возьме яе замуж.

Зрабiла дзяўчына тое, што сказалi ёй маленькiя лесавiкi, змяла памялом снег каля хаткi. I як вы думаеце, што ж яна ўбачыла? Спелыя сунiцы! Яны прабiлiся цёмна-чырвонымi ягадкамi з-пад снегу. I набрала радасная дзяўчына поўную лубку; падзякавала маленькiм лесавiкам, развiталася з кожным з iх за руку i пабегла дахаты, жадаючы прынесцi мачысе тое, што тая ёй загадала.

Вярнулася яна дадому i толькi прамовiла "добры вечар", як тут жа выпаў з яе рота чырвонец. Пасля яна расказала, што здарылася з ёй у лесе, i пры кожным слове падалi з яе рота чырвонцы, так што хутка ўвесь пакой быў завалены iмi.

- Паглядзiце вы на гэтую фанабэрыю! - ускiпела яе зводная сястра, - проста пад ногi кiдае грошы. - Але ўпотай яна ёй пазайздросцiла, i зажадалася ёй таксама пайсцi ў лес па сунiцы.

Мацi пачала яе адгаворваць:

- Не, мiлая дачушка, на дварэ надта холадна, ты можаш змерзнуць. - Але тая ўсё яе прасiла-малiла, i мацi нарэшце згадзiлася, пашыла ёй шыкоўную скураную, з густой шэрсцю футрачку i дала ёй у дарогу хлеб з маслам i булачкi.

Накiравалася дзяўчына ў лес i пайшла напрасткi да той маленькай хацiнкi. Тры маленькiя чалавечкi, як i тады, вызiрнулi з акенца, але яна з iмi не павiталася i, не зважаючы на iх i не прамовiўшы iм нi слова, уварвалася ў пакой, села каля грубкi i пачала ўплятаць хлеб з маслам ды пiражкi.

- Дай i нам крыху, - усклiкнулi маленькiя чалавечкi.

Але яна ад iх адмахнулася:

- Мне i самой не хопiць, дык чаму мне яшчэ з вамi дзялiцца?

Калi дзяўчына наелася, яны сказалi:

- Вось табе памяло, змяцi чыста перад чорнымi дзвярыма.

- Э, ды мяцiце вы самi! - адказала яна. - Я вам не пакаёўка. - А калi яна адчула, што яны даваць ёй нiчога нават не думаюць, яна пайшла ад iх.

I пачалi раiцца памiж сабой тры маленькiя лесавiкi: "Што нам ёй такое даць за яе халоднае i злое сэрца, што не хоча нiкому рабiць дабрыню? "

Першы сказаў:

- Я ўзнагароджу яе тым, што будзе яна з кожным днём усё больш пачварная.

Другi прамовiў:

- Я ўзнагароджу яе тым, што пры кожным слове, што яна вымавiць, будзе з яе рота выскокваць лягушка.

А трэцi дадаў:

- А я ўзнагароджу яе тым, што яна памрэ цяжкою смерцю.

Пачала дзяўчына шукаць сунiцы, але не знайшла нi адной ягадзiнкi i вярнулася са злосцi дахаты. Толькi яна паспрабавала расказаць мацi, што здарылася з ёй у лесе, як пачало выскокваць з яе рота пры кожным слове па лягушцы, i ўсе адчулi да яе агiду.

Яшчэ больш неўзлюбiла мачыха сваю падчарыцу i пачала прыдумваць, як бы ёй дапячы, а падчарыца станавiлася з кожным днём усё прыгажэйшая i прыгажэйшая.

Нарэшце прынесла мачыха кацёл, прыладкавала яго на агонь i пачала кiпяцiць у вадзе пражу. Калi тая праварылася, узвалiла яна пражу на плечы беднай дзяўчыне, дала ёй у рукi сякеру i загадала iсцi на рэчку, каб высекчы там палонку i добра прапаласкаць пражу.

Дзяўчына паслухала, пайшла i высекла ў лёдзе палонку. Але калi яна секла лёд, пад'ехала шыкоўная карэта, i сядзеў у ёй кароль. Карэта запынiлася, i кароль запытаў:

- Дзiця маё, ты хто такая i што ты тут робiш?

- Я бедная дзяўчына, мыю пражу.

Кароль яе пашкадаваў i, бачачы, што яна вельмi прыгожая, сказаў:

- Хочаш, паедзем разам са мной?

- Ах, з вялiкай ахвотаю! - адказала яна, узрадаваўшыся, што ёй не трэба будзе вяртацца да мачыхi i яе дачкi.

I села яна ў карэту, i паехала разам з каралём. Прыехалi яны ў замак i адгулялi там пышнае вяселле, i была гэта ёй узнагарода ад маленькiх лясных чалавечкаў.

Праз год нарадзiла маладая каралева сына; i калi мачыха дачулася пра такое вялiкае шчасце, дык прыйшла са сваёю дачкой у замак, быццам жадаючы пабачыцца з ёю. Але якраз у тую часiну кароль кудысьцi адлучыўся i пры ёй не было нiкога; тады схапiла злая жанчына каралеву за валасы, а дачка ўзяла яе за ногi, яны паднялi яе з пасцелi i выкiнулi праз акно ў раку, што цякла каля самага замка. Пасля мачыха паклала ў пасцель сваю брыдкую дачку i накрыла яе ўсю коўдрай.

Вярнуўся кароль, i захацелася яму пагаварыць з жонкай, але старая закрычала:

- Цiшэй, цiшэй, цяпер няможна, яна ляжыць вельмi стомленая, няхай адпачне.

Кароль, не прадчуваючы нiчога благога, прыйшоў толькi назаўтра, i калi ён загаварыў з жонкаю, дык пры кожным слове з яе рота выскоквала лягушка, а раней, як усе ведалi, выпадаў чырвонец. Тады кароль запытаў, што гэта значыць, i старая патлумачыла, што гэта ў яе, маўляў, ад вялiкага поту i што гэта хутка мiнецца.

А ўночы ўбачыў маладзенькi кухар, як падплыла па вадасцёкавай канаўцы нейкая качка i запытала:

- Кароль, як ты жыў?

Гуляеш альбо спачыў?

Але калi ён ёй нiчога не адказаў, качка зноў падала голас:

- А як мае госцi, сядзяць?

Адказаў ёй маладзенькi кухар:

- Не, яны моцна спяць.

Пачала яна тады дапытвацца:

- А як родненькi сыночак?

I адказаў ён:

- Ён спiць сабе ў зыбцы ўсю ночку.

I паўстала тады з качкi каралева, i пайшла ў замак, пакармiла дзiця, пакалыхала яго ў зыбцы, накрыла i зноў паплыла па канаве. Так заяўлялася яна запар дзве ночы, а на трэцюю сказала маладзенькаму кухару:

- Iдзi i скажы каралю, каб ён узяў свой меч i тройчы ўзмахнуў iм нада мной на парозе.

Пабег той i расказаў пра гэта каралю. Прыйшоў кароль i тройчы ўзмахнуў мячом над зданню; i толькi ўзмахнуў трэцi раз, раптам бачыць: стаiць перад iм ягоная жонка, жывая, здаровая i цэлая, як была раней.

I меў кароль вялiкую радасць, але пратрымаў каралеву ў патайным пакоi да нядзелi, калi павiнны былi хрысцiць дзiця. А калi яго ахрысцiлi, кароль запытаў у старой:

- Што трэба зрабiць з чалавекам, якi сцягвае кагосьцi з пасцелi i кiдае яго ў ваду?

- Толькi так, - адказала тая, - пасадзiць такога нягоднiка ў бочку, прабiтую цвiкамi, i пiхнуць яе з гары ў раку.

I сказаў кароль:

- Ты сама сабе зрабiла прысуд.

I ён загадаў прынесцi бочку з цвiкамi, i ўвапхнуць у яе старую з дачкой. Зачынiлi бочку наглуха векам i пiхнулi з гары, i пакацiлася яна проста ў раку.

• Предыдущая
• 19/72
• Следующая