Выбери любимый жанр

Гетика - "Иордан" - Страница 74


Изменить размер шрифта:

74

Так славное королевство и сильнейшее племя, столь долго царившее, наконец, почти на 2030 году828 , покорил победитель всяческих племен Юстиниан-император через вернейшего ему консула Велезария829 . Витигес был приведен в Константинополь и почтен саном патриция; он прожил там более двух лет, пребывая в милости у императора, после чего ушел от дел человеческих830 . {314 } Матесвенту же, супругу его, император сочетал браком с братом 831 своим Германом, патрицием. От них – уже после смерти Германа-отца – родился сын, тоже Герман. В нем соединился род Анициев 832 с поколением Амалов, и он, с божьей помощью, таит в себе надежду и того, и другого рода833 .

{315 } На этом я заканчиваю повествование о происхождении гетов, о благородных Амалах, о содеянном храбрыми мужами834 .

Сам достойный хвалы, род этот уступил достохвальнейшему государю, покорился сильнейшему вождю. Слава о них не умолкнет ни в веках, ни в поколениях, и пребудут они оба – и император {316 } Юстиниан, победитель и триумфатор, и консул Велезарий – под именем Вандальских-Африканских и Гетских835 .

Читатель, знай, что, следуя писаниям старших836 , я собрал с обширнейших их лугов лишь немногие цветы, и из них, в меру ума своего, сплел я венок для пытливого.

Но пусть никто не подумает, что я, как ведущий свое происхождение от вышеназванного племени837 , прибавил что-либо в его пользу против того, что прочел или узнал. Если я и не охватил всего, что пишут и рассказывают об этих [людях], то изобразил 838 я это ведь не столько во славу их самих, сколько во славу того, кто победил *. [* Текст (по Гейдельбергскому, ныне не существующему, кодексу VIII в.), которого придерживался Моммсен, обрывается на этих словах.** {** Это неверно. См. Приложение II, где указано, что Гейдельбергский кодекс обрывался раньше и Моммсен дополнил его по другим рукописям (Позднее примечание Е. Ч. Скржинской от руки в тексте первого издания. – Прим. Издателя ).} Но после них автор добавил еще заключительную фразу (explicit), которая сохранена в ряде других рукописей: «Окончен труд о древности и деяниях гетов, которых победил Юстиниан-император через верного империи Велезария-консула» («Explicit de antiquitate Getarum actusque eorum quos devicit Justinianus imperator per fidelem rei publicae Belesarium consulem»)]

Гетика - any2fbimgloader1.jpg

DE ORIGINE ACTIBUSQUE GETARUM

{1} Volentem me parvo subvectum navigio oram tranquilli litoris stringere et minutos de priscorum, ut quidam ait, stagnis pisciculos legere, in altum, frater Castali, laxari vela compellis relictoque opusculo, quod intra manus habeo, id est, de adbreviatione chronicorum, suades, ut nostris verbis duodecem Senatoris volumina de origine actusque Getarum ab olim et usque nunc per generationes regesque descendentem in uno et hoc parvo libello choartem: dura satis imperia et tamquam ab eo, qui pondus operis {2} huius scire nollit, inposita. nec illud aspicis, quod tenuis mihi est spiritus ad inplendam eius tam magnificam dicendi tubam: super omne autem pondus, quod nec facultas eorundem librorum nobis datur, quatenus eius sensui inserviamus, sed, ut non mentiar, ad triduanam lectionem dispensatoris eius beneficio libros ipsos antehac relegi. quorum quamvis verba non recolo, sensus tamen et res {3} actas credo me integre retinere. ad quos et ex nonnullis historiis Grecis ac Latinis addedi convenientia, initium finemque et plura in medio mea dictione permiscens. quare sine contumelia quod exigisti suscipe libens, libentissime lege; et si quid parum dictum est et tu, ut vicinus genti, commemoras, adde, orans pro me, frater carissime. Dominus tecum. Amen.

{4} Maiores nostri, ut refert Orosius, totius terrae circulum Oceani limbo circumseptum triquadrum statuerunt eiusque tres partes Asiam, Eoropam et Africam vocaverunt. de quo trepertito orbis terrarum spatium innumerabiles pene scriptores existunt, qui non solum urbium locorumve positiones explanant, verum etiam et quod est liquidius, passuum miliariumque dimetiunt quantitatem, insulas quoque marinis fluctibus intermixtas, tam maiores {5} quam etiam minores, quas Cycladas vel Sporadas cognominant, in inmenso maris magni pelagu sitas determinant. Oceani vero intransmeabiles ulteriores fines non solum describere quis adgressus est, verum etiam nec cuiquam licuit transfretare, quia resistente ulva et ventorum spiramine quiescente inpermeabilis {6} esse sentitur et nulli cognita nisi ei qui eam constituit. ceterior vero eius pelagi ripa, quam diximus totius mundi circulum, in modum coronae ambiens fines suos, curiosis hominibus et qui de hac re scribere voluerunt perquaquam innotuit, quia et terrae circulum ab incolis possidetur et nonnullae insule in eodem mare habitabiles sunt, ut in orientali plaga et Indico Oceano Hyppodem, Iamnesiam, Solis perustam quamvis inhabitabilem, tamen omnino sui spatio in longo latoque extensam; Taprobanem quoque, in qua (excepto oppida vel possessiones) decem munitissimas urbes decoram; sed et aliam omnino gratissimam Silefantinam: nec {7} non et Theron, licet non ab aliquo scriptore dilucidas, tamen suis possessoribus affatim refertas. habet in parte occidua idem Oceanus aliquantas insulas et pene cunctis ob frequentiam euntium et redeuntium notas. et sunt iuxta fretum Gaditanum haut procul una Beata et alia quae dicitur Fortunata. quamvis nonnulli et illa gemina Galliciae et Lysitaniae promuntoria in Oceani insulas ponant, in quarum una templum Herculis, in alia monumentum adhuc conspicitur Scipiones, tamen, quia extremitatem Galiciae terrae {8} continent, ad terram magnam Europae potius quam ad Oceani pertinent insulas. habet tamen et alias insulas interins in suo estu, quae dicuntur Baleares, habetque et alia Mevania, nec non Orcadas numero XXXIII quamvis non omnes excultas. habet et {9} in ultimo plagae occidentalis aliam insulam nomine Thyle, de qua Mantuanus inter alia: «tibi serviat ultima Thyle». habet quoque is ipse inmensus pelagus in parte artoa, id est septentrionali, amplam insulam nomine Scandzam, unde nobis sermo, si dominus iubaverit, est adsumpturus, quia gens, cuius originem flagitas, ab huius insulae gremio velut examen apium erumpens in terram Europae advinit: quomodo vero aut qualiter, in subsequentibus, si dominus donaverit, explanavimus.

{10} Nunc autem de Brittania insula, que in sino Oceani inter Spanias, Gallias et Germaniam sita est, ut potuero, paucis absolvam. cuius licet magnitudine olim nemo, ut refert Libius, circumvectus est, multis tamen data est varia opinio de ea loquendi. quae diu si quidem armis inaccensam Romanis Iulius Caesar proeliis ad gloriam tantum quesitis aperuit: pervia deinceps mercimoniis aliasque ob causas multis facta mortalibus non indiligenti, quae {11} secuta est, aetati certius sui prodidit situm, quem, ut a Grecis Latinisque autoribus accepimus, persequimur. triquadram eam plures dixere consimilem, inter septentrionalem occidentalemque plagam projectam, uno, qui magnus est, angulo Reni hostia spectantem, dehinc correptam latitudine oblique retro abstractam in duos exire alios, geminoque latere longiorem Galliae praetendi atque Germaniae. in duobus milibus trecentis decem stadiis latitudo eius ubi {12} patentior, longitudo non ultra septem mil. centum triginta duo stadia fertur extendi; modo vero dumosa, modo silvestrae iacere planitiae, montibus etiam nonnullis increscere: mari tardo circumfluam, quod nec remis facile inpellentibus cedat, nec ventorum flatibus intumescat, credo, quia remotae longius terrae causas motibus negant: quippe illic latius quam usquam aequor extenditur. refert autem Strabo Grecorum nobilis scriptor tantas illam exalare nebulas, madefacta humo Oceani crebris excursibus, ut subtectus sol per illum pene totum fediorem, qui serenus est, diem negetur aspectui. noctem quoque clariorem in extrema eius {13} parte minimamque Cornelius etiam annalium scriptor enarrat, metallis plurimis cupiosam, herbis frequentem et his feraciorem omnibus, que pecora magis quam homines alant: labi vero per eam multa quam maximae relabique flumina gemmas margaritasque volventia. Silorum colorati vultus; torti pleroque crine et nigro nascuntur; Calydoniam vero incolentibus rutilae cumae, corpora magna, sed fluuida: Gallis sive Spanis, ut quibusque {14} obtenduntur, adsimiles. unde coniectavere nonnulli, quod ea ex his accolas contiguo vocatos acceperit. inculti aeque omnes populi regesque populorum; cunctos tamen in Calydoniorum Meatarumque concessisse nomina Dio auctor est celeberrimus scriptor annalium, virgeas habitant casas, communia tecta cum pecore, silveque {15} illis saepe sunt domus, ob decorem nescio an aliam quam ob rem ferro pingunt corpora. bellum inter se aut imperii cupidine, aut amplificandi quae possident, saepius gerunt, non tantum equitatu vel pedite, verum etiam bigis curribusque falcatis, quos more vulgare essedas vocant. haec pauca de Brittaniae insulae forma dixisse sufficiat.

828. Этим количеством лет Иордан исчислял существование «царства готов», следуя, как надо полагать, данным Кассиодора с добавлением лет, прошедших от смерти Теодериха (в 526 г.) до падения Витигеса (в 540 г.). Таким образом, если вычесть 540 лет из 2030 лет, общего числа лет, в течение которых, как подсчитал Иордан, длилось «Готское (Гетское) королевство», получим 1490 год до нашей эры. Иордан сохранил в «Getica» остатки («rudera», «руины», по выражению Моммсена, – Prooem., p. XX) хронологических данных истории готов и принял опорные пункты всемирной хронологии, разработанной в V в. Иеронимом.

Моммсен предложил (см.: Prooem., p. XXI) составленную им хронологическую таблицу истории готов, на которой показал приблизительное распределение мифологических эпох, связанных в «Getica» с этой историей, годов царствований легендарных «готских» королей и царствований исторических готских королей. В своей попытке наметить хронологию готской истории соответственно повествованию Иордана Моммсен пользовался, как он сам указывает (Prooem., p. XX), исследованиями А. Гутшмида (1835– 1887 гг.). Приводим таблицу Моммсена.

Пять поколений первых готских королей от Берига до Филимера (§§ 25, 12), около 167 лет 1490—1324 г. до н. э.

Танаузис, непосредственно перед Амазонками(§ 49), около 33 лет. 1323—1290

Три поколения Амазонок (Лампето и Марпезия-Меналиппа и Ипполита-Пентесилея) 100 лет (§52) 1289—1190

От Троянской войны или от смерти Пентесилеи (§ 57), или от смерти Еврипила (§ 60) до первого года Кира почти 630 лет (§ 61), вернее 631 год 1190—559

От Кира до Суллы 558—91

Бурвиста, король времени Суллы (§ 67) 90—57

Комозик, король 56—23

Корилл царствовал 40 лет (§ 73); при Тиберии (§ 68) [?] 22 г. до н. э.—18 г. н. э.

Интервал (§ 76) – одно поколение 19—50г.н.э.

Амалы Балты

Гапт Дорпаней, король 51—83 г. н. э.

Хулмул 84—117

Авгис 118—150

Амал 151—183

Хисарна 184—217

Острогота, король Нидада 218—250

Хумул Овида (король Книва?) 251—283

Атал, король Хельдерих 284—317

Агиульф Гиберих, король 318—350

Германарих, король 351—376 г. н. э.

Винитарий… – ...

Хунимунд ... – ...

Торисмуд... – 404 (?)

Междуцарствие – 40 лет (§ 251) 405 (?) – 444 (?)

Валамер 445 (?) – ...

Тиудимер... – ...

Теодерих 475—526

Аталарих 526—534

Теодахад 534—536

Витигес 536—540

Всего лет царства Готов (regni Gothorum): 1490 + 540 = 2030 (§ 313).

Эта таблица только приблизительно и в самых общих чертах помогает ориентироваться в расплывчатой хронологической канве, положенной в основу того ряда частично легендарных, частично вымышленных фактов, которые переданы Иорданом. Как известно, он придал истории готов, появившихся в южнорусских степях лишь в начале III в. н. э., чужое, так сказать, начало, присоединив к ней рассказ об амазонках, затем о гетах. Иордан и Кассиодор, что было отмечено выше, поставили себе целью подобным «удлинением» истории готов возвеличить род Амалов (см. вступительную статью).












74
Перейти на страницу:

Вы читаете книгу


Гетика
Мир литературы

Жанры

Фантастика и фэнтези

Детективы и триллеры

Проза

Любовные романы

Приключения

Детские

Поэзия и драматургия

Старинная литература

Научно-образовательная

Компьютеры и интернет

Справочная литература

Документальная литература

Религия и духовность

Юмор

Дом и семья

Деловая литература

Жанр не определен

Техника

Прочее

Драматургия

Фольклор

Военное дело